SPUTNIK

Projekt: zapis języka polskiego za pomocą alfabetu husyckiego

Alfabet husycki: modyfikacja alfabetu łacińskiego stworzona przez Jana Husa w pocz. XV w. na potrzeby języka czeskiego. Używana obecnie w językach: czeskim, słowackim, słoweńskim, serbsko-chorwackim (zapis łaciński), łacince białoruskiej oraz litewskim i łotewskim.

Różnice względem ortografii polskiej:

1. Dla dźwięków występujących w języku łacińskim:

Ortografia polska

Polska ortografia husycka

W

V v

Ks; gz w zapożyczeniach

X x

Ó

Ů ů

spółgłoska+i+samogłoska

J j

 

2. Dla dźwięków niewystępujących w języku łacińskim:

Ortografia polska

Polska ortografia husycka

Ą

Ǫ ǫ

Ć

Ć ć

Cz

Č č

Dz

Dz

, dzi+samogłoska

Ď ď

Dzi+spółgłoska/koniec słowa

Ďi ďi

Ę

Ę ę

Ł

Ľ ľ

Ń, ni+samogłoska, n+i (zmiękczone)

Ň ň

Rz

Ř ř

Ś, si+samogłoska, s+i (zmiękczone)

Ś ś

Sz

Š š

Ź, zi+samogłoska, z+i (zmiękczone)

Ź ź

Ż

Ž ž

 

Przykład:

Litvo, Ojčyzno moja, Ty jesteś jak zdrovje
Ile Ćę třeba ceňić, ten tylko śę dovje
Kto Ćę straćiľ. Ďiś pjękność Tvǫ v caľej ozdobje
Vidzę i opisuję, bo tęskňę po Tobje.
Panno Śvjęta, co jasnej broňiš Čęstochovy
I v Ostrej śvjećiš Bramje! Ty, co grůd zamkovy
Novogrůdzki ochraňaš z jego vjernym ludem!
Jak mňe ďecko do zdrovja povrůćiľaś cudem
(Gdy od pľačǫcej matki, pod Tvojǫ opjekę
Ofjarovany, martvǫ podňosľem povjekę;
I zaraz mogľem pješo, do Tvych śvjǫtyň progu
Iść za vrůcone žyće poďękovać Bogu),
Tak nas povrůćiš cudem na Ojčyzny ľono.
Tymčasem přenoś mojo dušę utęskňonǫ
Do tych pagůrkův leśnych, do tych ľok źelonych,
Šeroko nad bľękitnym Ňemnem rozćǫgňonych;
Do tych půl malovanych zbožem rozmaitem,
Vyzľacanych pšeňicǫ, posrebřanych žytem;
Gďe burštynovy śvjeřop, gryka jak śňeg bjaľa,
Gďe paňeňskim rumieňcem ďęćelina paľa,
A všystko přepasane jakby vstęgǫ, mjedzǫ
Źelonǫ, na ňej z řadka ćiche gruše śedzǫ.

 

Ďęki temu systemovi pozbyvamy się zbędnej ligatury 'w' i skracamy pisovňę popřez zastǫpjenie vjękšośći dvuznakův znakami diaktryzovanymi, a jednočeśňe zachovujemy ćǫgľość historyčnǫ popřez zachovaňe rozrůžňeňa mjędzy 'u' i 'ů' oraz 'ž' i 'ř'. Poňevaž v polskich djalektach kresovych istňeje nadal rozrůžňeňe mjędzy 'h' i 'ch', a 'ł' čyta śę vćǫž jako zmjękčone 'l', a nie [w], pozostavjone zostaľy te rozbježnośći.

 

 


Sputnik



Powrót do strony głównej