Projekt: zapis języka polskiego za pomocą alfabetu husyckiego

Alfabet husycki: modyfikacja alfabetu łacińskiego stworzona przez Jana Husa w pocz. XV w. na potrzeby języka czeskiego. Używana obecnie w językach: czeskim, słowackim, słoweńskim, serbsko-chorwackim (zapis łaciński), łacince białoruskiej oraz litewskim i łotewskim.

Różnice względem ortografii polskiej:

1. Dla dźwięków występujących w języku łacińskim:

Ortografia polska	Polska ortografia husycka
W	V v
Ks; gz w zapożyczeniach	X x
Ó	Ů ů
spółgłoska+i+samogłoska	J j

2. Dla dźwięków niewystępujących w języku łacińskim:

Ortografia polska	Polska ortografia husycka
Ą	Ǫ ǫ
Ć	Ć ć
Cz	Č č
Dz	Dz
Dź, dzi+samogłoska	Ď ď
Dzi+spółgłoska/koniec słowa	Ďi ďi
Dż	Dž
Ę	Ę ę
Ł	Ľ ľ
Ń, ni+samogłoska, n+i (zmiękczone)	Ň ň
Rz	Ř ř
Ś, si+samogłoska, s+i (zmiękczone)	Ś ś
Sz	Š š
Ź, zi+samogłoska, z+i (zmiękczone)	Ź ź
Ż	Ž ž

Przykład:

Litvo, Ojčyzno moja, Ty jesteś jak zdrovje

Ile Ćę třeba ceňić, ten tylko śę dovje

Kto Ćę straćiľ. Ďiś pjękność Tvǫ v caľej ozdobje

Vidzę i opisuję, bo tęskňę po Tobie.

Panno Śvjęta, co jasnej broňiš Čęstochovy

I v Ostrej śvjećiš Bramje! Ty, co grůd zamkovy

Novogrůdzki ochraňaš z jego vjernym ludem!

Jak mňe ďecko do zdrovja povrůćiľaś cudem
(Gdy od pľačǫcej matki, pod Tvojǫ opjekę
Ofjarovany, martvǫ podňosľem povjekę;
I zaraz mogľem pješo, do Tvych śvjǫtyň progu
Iść za vrůcone žyće poďękovać Bogu),
Tak nas povrůćiš cudem na Ojčyzny ľono.
Tymčasem přenoś mojǫ dušę utęskňonǫ
Do tych pagůrkův leśnych, do tych ľǫk źelonych,
Šeroko nad bľękitnym Ňemnem rozćǫgňonych;
Do tych půl malovanych zbožem rozmaitem,
Vyzľacanych pšeňicǫ, posrebřanych žytem;
Gďe burštynovy śvjeřop, gryka jak śňeg bjaľa,
Gďe paňeňskim rumieňcem ďęćelina paľa,
A všystko přepasane jakby vstęgǫ, mjedzǫ
Źelonǫ, na ňej z řadka ćiche gruše śedzǫ.

Ďęki temu systemovi pozbyvamy się zbędnej ligatury w i skracamy pisovňę přez zastǫpjenie viękšośći dvuznakův znakami diaktryzovanymi, a jednočeśňe zachovujemy ćǫgľość historyčnǫ popřez zachovaňe rozrůžňeňa mjędzy u i ů oraz ž i ř. Poňevaž v polskich djalektach kresovych istňeje nadal rozrůžňeňe mjędzy h i ch, a ł čyta śę vciǫž jako zmjękčone l, a nie [w], pozostavjone zostaľy te rozbježnośći.

Sputnik

[email protected]

Inne artykuły

Powrót do strony głównej